АРЫС: ТҰРҒЫН ҮЙДІ ЕНДІ ЖЕКЕШЕЛЕНДІРУГЕ БОЛАДЫ

Бүгін Түркістан қаласы әкімдігінде тұрғын үй заңына енгізілген өзгерістер мен толықтыруларға қатысты маңызды баспасөз мәслихаты өтті. Жиын барысында қала әкімінің орынбасары Төлегенов Талғат пен тұрғын үй қатынастары бөлімінің басшысы Үсенбаев Талғат баяндама жасап, тұрғын үй саласындағы жаңа заңнамалық өзгерістердің мән-маңызын түсіндіріп, көпшілік көкейіндегі сұрақтарға жауап берді.

Жаңа заң – жаңа мүмкіндік

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2023 жылдың 22 қарашасында қол қойған «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне тұрғын үй саясатын реформалау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заңы қоғамда үлкен қызығушылық тудырды. Бұл заң азаматтардың тұрғын үй алу құқығын кеңейтуді, әділеттілік пен қолжетімділікті арттыруды мақсат етеді. Басты жаңалықтардың бірі – 2025 жылдың 24 мамырынан бастап бұрын тұрғын үйі болмаған, бірақ қандай да бір себеппен тұрғын үй кезегіне тұра алмаған азаматтарға да осындай мүмкіндік беріледі. Енді санатына қарамастан, соңғы бес жылда меншігінде тұрғын үй тіркелмеген азаматтар тұрғын үй кезегіне тұра алады.

Түркістан қаласындағы жағдай

Қазіргі таңда Түркістан қаласында 16 579 азамат тұрғын үй кезегінде тұр. Бұл санаттар келесідей бөлінеді: әлеуметтік әлсіз топ – 6417 адам, көп балалы отбасылар – 5030, бюджеттік ұйымдарда жұмыс істейтіндер – 4963, ата-ана қамқорлығынсыз қалған тұл жетімдер – 166, апатты жағдайда тұрған үй иелері – 3. Бұл – қала халқының тұрғын үйге деген үлкен сұранысының айқын дәлелі.

2023 жылы 961 отбасы баспанамен қамтамасыз етілсе, 2024 жылы 944 пәтерден тұратын 11 көпқабатты тұрғын үйдің құрылысы жүргізіліп жатыр. Бұл пәтерлер жыл соңына дейін тұрғындарға берілмек. Жоспарлы жұмыстар қала әкімдігінің бақылауында.

Жекешелендірудің жаңа тетіктері

Жаңа заңға сәйкес, мемлекеттік тұрғын үй қорынан жалға берілген баспаналарды белгілі бір санаттағы азаматтар енді өз меншігіне өтеусіз жекешелендіре алады. Бұл санатқа Ұлы Отан соғысының ардагерлері, бірінші және екінші топтағы мүгедектер, Чернобыль АЭС-індегі апаттан және басқа да радиациялық апаттардан зардап шеккендер, Семей ядролық сынақ полигонынан зардап шеккендер, Арал өңіріндегі экологиялық апат салдарынан зардап шеккен азаматтар, әскери қызметшілер мен арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлері, ғарышкерлер, саяси қуғын-сүргін құрбандары жатады.

Ал бұл санаттарға кірмейтін азаматтар үшін де тұрғын үйді жекешелендіру мүмкіндігі сақталады. Олар жалдамалы тұрғын үйді меншігіне сатып алу үшін алдымен қалдық бағалау құнының 30 пайызын бастапқы жарна ретінде төлеуі қажет. Қалған бөлігін 10 жылға бөліп төлеу арқылы рәсімдей алады. Бұл – мемлекет тарапынан көрсетіліп отырған үлкен әлеуметтік қолдау.

Сонымен қатар, қазіргі уақытта қолданыстағы нормативтік-құқықтық актілерге тағы да өзгерістер енгізілуде. Жаңа өзгерістер күшіне енген соң, жоғарыда аталған жеңілдікті санатқа кірмейтін азаматтар үшін алғашқы жарнаны 10 пайызға дейін төмендету және қалған соманы 15 жылға бөліп төлеу мүмкіндігі қарастырылуда. Бұл әсіресе табысы төмен азаматтар үшін үлкен жеңілдік болмақ.

Заңдағы өзгерістердің маңызы

Мәселені жан-жақты түсіндірген қала әкімінің орынбасары Талғат Төлегенов заңдағы өзгерістердің тұрғын үйге мұқтаж жандар үшін нақты көмек екендігін ерекше атап өтті. Оның айтуынша, соңғы жылдары Түркістан қаласында тұрғын үй құрылысы қарқынды жүріп жатыр. Мемлекеттік бағдарламалар аясында мыңдаған тұрғын баспаналы болды. Енді заң жүзінде де қолжетімділіктің артуы – халыққа берілген нақты мүмкіндік.

Ал тұрғын үй қатынастары бөлімінің басшысы Үсенбаев Талғат жаңартылған заң нормаларын жүзеге асыру тетіктеріне тоқталды. Ол тұрғындарға барлық қажетті ақпаратты беру мақсатында бөлім тарапынан ашық қабылдаулар өткізіліп жатқанын, құжат жинау және өтініш беру процестері жеңілдетілгенін атап өтті. Сонымен қатар, цифрлық жүйелер арқылы тұрғын үй кезегіне тұру, құжаттардың электронды нұсқаларын тапсыру мүмкіндігі қарастырылған.

Қоғамдастық пікірі

Баспасөз мәслихатынан кейін тұрғындар тарапынан түрлі сұрақтар қойылып, ұсыныстар да айтылды. Көпбалалы ана Салтанат Ибрагимова өз сөзінде: «Бұрын тұрғын үй кезегіне тұру қиын еді. Енді жаңа заң бойынша көпшілікке мүмкіндік беріліп жатқаны қуантады. Бұл мемлекет тарапынан жасалған үлкен қамқорлық деп білемін», – деді.

Сондай-ақ, жалдамалы үйде тұрып жатқан еңбек ардагері Жұмабек Әбдірахманов: «Мен көп жылдан бері жалдамалы үйде тұрып келемін. Енді сол үйді меншігіме рәсімдеу мүмкіндігі туғанына қуаныштымын. Құжат тапсырып үлгерсем, немерелеріме мұра болар баспана болғалы тұр», – деп ризашылығын білдірді.

Түйін

Жаңа заң тек қана тұрғын үйді жекешелендіру тетіктерін жаңғыртып қоймай, тұрғындардың әлеуметтік жағдайын көтеруге де бағытталған. Бүгінгі таңда тұрғын үй – әлеуметтік тұрақтылық пен ел болашағының кепілі. Сондықтан бұл бағытта жасалып жатқан әрбір қадам – үлкен мәнге ие. Мемлекет тарапынан көрсетіліп отырған бұл қолдаулар ел тұрғындарының өмір сапасын арттыруға, әлеуметтік теңдікті қамтамасыз етуге бағытталған.

Түркістан қаласы әкімдігі тарапынан бұл заңның орындалуы қатаң бақылауға алынған. Қалалық тұрғын үй бөлімі кезекте тұрған барлық азаматтарға заңдағы жаңа мүмкіндіктер туралы ақпарат беру және құжаттық көмек көрсету бойынша жұмыс жүргізіп жатыр. Алдағы уақытта тұрғын үй кезегіндегі азаматтардың саны азайып, көпшіліктің жеке баспанасы боларына сенім мол.